चिंताग्रस्त कवी

कुतूहल कलाविश्वातलं

चिंताग्रस्त कवी

विल्यम हाॅगर्थ हा अठराव्या शतकातील एक प्रसिद्ध इंग्रज चित्रकार होता. तो वर्तमानपत्रात व्यंगचित्रंही  काढायचा आणि समाजातल्या वाईट गोष्टींवर उपहासात्मक पध्दतीनं भाष्य करायचा. लंडनमधल्या एका मध्यमवर्गीय कुटुंबात त्याचा जन्म झाला होता. घरची परिस्थिती फारशी चांगली नव्हती. कर्जात बुडाल्यामुळं त्याच्या वडिलांना एकदा तुरुंगात जावं लागलं होतं. या गोष्टीचा परिणाम त्याच्यावर कायमचा राहिला. त्याच्या बऱ्याच कलाकृतींमध्ये आपल्याला हे दिसून येतं. 

१७४० च्या दरम्यान त्यानं 'चिंताग्रस्त कवी' नावाचं एक चित्र काढलं. या चित्रात त्यानं एका छोट्याशा खोलीत राहणाऱ्या कवीच्या आयुष्यातला प्रसंग दाखवलाय. ही खोली म्हणजे एका घराचा माळा आहे. या खोलीत मोजकंच फर्निचर आहे. खोलीत नीटनेटकेपणा नाही. भिंतींना भेगा पडल्या आहेत. कपाट रिकामं झालंय. चित्रकार यातून आपल्याला कवीची खराब आर्थिक परिस्थिती दाखवतोय.

कवीच्या/लेखकाच्या जीवनात कधी कधी  'writer's block' ही अवस्था येते जेंव्हा लेखकाला/कवीला काही सर्जनशील असं लिहायला सुचत नाही. या चित्रातला कवी अशाच अवस्थेत अडकलेला दिसतोय. त्याच्या हातात लिहण्यासाठी पीस आहे. टेबलवर 'The Art of English Poetry' नावाचं मार्गदर्शनपर पुस्तक आहे. लिहता लिहता काही सुचत नसल्यानं तो डोकं खाजवतोय!!

कवीपासून काहीच अंतरावर त्याची बायको बसली आहे. ती फाटलेले कपडे कपडे शिवत आहे. काही फाटके कपडे जमिनीवर पडलेले आहेत आणि त्यावर आरामात मांजर बसलेलं दिसतंय. बिछान्यावर एक बाळ रडताना दिसतंय आणि त्याकडं कुणाचंच लक्ष नाहीये. उजवीकडं दार उघडून एक गवळण (milkmaid) आपलं बिल मागायला आलेली दिसत आहे. पैसे बरेच दिवस ना मिळाल्यानं ती भडकलेली दिसतीये.

कवी जी कविता लिहण्याचा प्रयत्न करतोय त्या कवितेचं नाव "Upon Riches" असून ती श्रीमंतीवरची कविता आहे. घरामध्ये खायला मिळणंही अवघड दिसत असताना अशा विषयावर कविता रचण्याचा प्रयत्न करणारा कवी कल्पनेत रमणारा दिसतो.

'अलेक्झांडर पोप' नावाच्या कवीच्या एका उपहासात्मक काव्यानं प्रेरित होऊन चित्रकारानं हे चित्र काढलं असावं असं मानण्यात येतं.

- दुष्यंत पाटील

#ज्ञानभाषामराठीप्रतिष्ठान
#माझीशाळामाझीभाषा
#कारागिरी

संदर्भ:

http://grandearte.net/works-william-hogarth/distressed-poet

https://en.wikipedia.org/wiki/The_Distrest_Poet