पूर्वकालीन शेक्सपिअर वाचन

ओळख कलाकृतींची

पूर्वकालीन शेक्सपिअर वाचन

शेक्सपिअर त्याच्या हयातीत (म्हणजे सोळाव्या शतकाचा शेवट आणि सतराव्या शतकाची सुरुवात) एक प्रतिभावंत नाटककार म्हणून ओळखला जायचा. पण त्याला इंग्रजी साहित्यामधलं उत्तुंग स्थान मिळालं ते सतराव्या शतकात त्याच्या मृत्यूनंतर बऱ्याच वर्षांनी. यानंतर मात्र त्याची लोकप्रियता वाढतच गेली - ती कधीच कमी झाली नाही.

१८३० च्या दरम्यान इंग्रज मंडळींचा इंग्लंडच्या इतिहासातला आणि शेक्सपिअरमधला रस वाढत चालला होता. १८३८ मध्ये चित्रकार साॅलोमन अलेक्झांडर हार्ट यानं 'An Early Reading of Shakespeare' हे चित्र काढलं. जुन्या काळात (म्हणजे आधीच्या शतकात) इंग्लंडमध्ये घराघरांमध्ये शेक्सपिअरचं साहित्य वाचलं जाताना वातावरण कसं असायचं याची कल्पना करत त्यानं हे चित्र काढलं. जुन्या काळात अर्थातच मनोरंजनाची फारशी साधनं नसल्यानं याप्रकारे एकत्रित वाचन व्हायचं.

चित्रामध्ये शेक्सपिअरचं साहित्य वाचणारा माणूस त्यातल्या कथेमध्ये पुरता समरस झालाय. बाकीचे श्रोतेही कथेमध्ये रंगून गेलेले दिसतात. (फक्त तरुण स्त्रीच्या मागं असणाऱ्या माणसाचं लक्ष वाचनाकडं नाही, त्याचं लक्ष त्या स्त्रीकडं आहे!!) प्रत्येकाच्या चेहऱ्यावर हावभाव उत्कृष्टपणे दाखवण्यात आलेले आहेत. या हावभावांमुळं चित्रामध्ये एकप्रकारचा जिवंतपणा आलाय. खोलीमधलं फर्निचर खूप जुन्या प्रकारचं दाखवलंय. खोलीत उबदारपणा येण्यासाठी अग्नी प्रज्वलित केलेला आहे. या फर्निचरच्या, अग्नी प्रज्वलित केलेल्या फायरप्लेसच्या प्रकारावरून तसंच लोकांच्या वेशभूषेवरुन हा जुना काळ असल्याचं स्पष्ट होतं. वृध्द श्रोत्याच्या पायाशी कुत्रंही झोपलेलं दिसतं.

- दुष्यंत पाटील

#ज्ञानभाषामराठीप्रतिष्ठान
#माझीशाळामाझीभाषा
#कारागिरी
संदर्भ:

http://www.victorianweb.org/painting/hart/paintings/4.html

https://www.royalacademy.org.uk/art-artists/work-of-art/an-early-reading-of-shakespeare