पहिला मेघ

ओळख कलाकृतींची

पहिला मेघ

सर विलियम क्विलर ऑर्चर्डसन यानं 'श्रीमंत पती आणि सुंदर पत्नी' या समीकरणावर जुळलेल्या लग्नांवर भाष्य करताना ३ चित्रं काढलीत. प्रेमाचा पाया नसणारी अशी लग्नं अयशस्वी होतात असं या चित्रकारानं आपल्या चित्रांमधून दाखवलं. या चित्रमालिकेतलं हे तिसरं चित्र - "पहिला मेघ". 

हे चित्र पहिल्यांदा प्रदर्शित करताना त्यानं टेनिसन या कवीच्या खालील ओळी चित्रासोबत लिहिल्या होत्या:

'It is the little rift within the lute

That by-and-by will make the music mute.'

'ल्युट वाद्यातली एक छोटीशी भेग,

हळूहळू करत जाईल संगीताला मूक'

चित्रामध्ये त्यानं संध्याकाळी बाहेरून घरी परतलेलं जोडपं दाखवलंय. चित्र जवळून बघितलं तर यातल्या पती-पत्नीमध्ये बर्‍याच वर्षांचं अंतर असल्याचं जाणवतं. घरातल्या प्रशस्त असणार्‍या हॉलवरुन तो श्रीमंत आहे ते स्पष्ट होतं. वयाने कमी असणारी त्याची पत्नी पाठमोरी असली तरी सुंदर असल्याचं जाणवतं. तिचं अस्पष्ट प्रतिबिंब आपल्याला दिसतं. त्यांच्यात काहीतरी वाद होऊन पत्नी तिथून निघून जाताना दिसते. त्याच्या देहबोलीवरुन तो त्रस्त होऊन भांडलाय असं दिसतं तर ती वैतागून तिथून निघून जाताना दिसत आहे. त्यांच्या नात्यात पडलेली ही पहिलीच भेग आहे. चित्रामध्ये दोघांमध्ये दिसणारं अंतर हे मानसिक पातळीवरही आहे. "पहिला मेघ" असं नाव देताना पुढं येणारं वादळ चित्रकाराला सूचीत करायचं आहे.

- दुष्यंत पाटील

#ज्ञानभाषामराठीप्रतिष्ठान

#माझीशाळामाझीभाषा

#कारागिरी

संदर्भ 

https://www.ngv.vic.gov.au/explore/collection/work/4224/

https://www.tate.org.uk/art/artworks/orchardson-the-first-cloud-n01520