Thursday, September 27, 2018

बेकरीवाल्याची गाडी

ओळख कलाकृतींची

बेकरीवाल्याची गाडी

सॅम्युएल वॅन हुगस्ट्रॅटेन नावाचा एक चित्रकार, कवी आणि लेखक असणारा प्रतिभावंत सतराव्या शतकात होऊन गेला. त्याचं एक चित्रकलेवरचं पुस्तक प्रसिद्ध आहे. या पुस्तकात त्यानं चित्रांचं वर्गीकरण तीन भागांत केलं. यामध्ये स्थिरचित्र प्रकारात मोडणाऱ्या चित्रांना (still life paintings) त्यानं सर्वात खालचं स्थान दिलं. कारण या प्रकारात फक्त थेट निरीक्षण आणि कौशल्य यांची गरज असे. समोर जे काही दिसतं ते कॅनव्हासवर उतरवणं एवढाच भाग या प्रकारच्या चित्रात असे. त्यानं ऐतहासिक चित्रांना सर्वात उच्च दर्जाचं मानलं. या प्रकारच्या चित्रांमध्ये चित्रकारानां कल्पनाशक्तीचा वापर करत चित्रातले प्रसंग, व्यक्ती यांची चित्रं काढावी लागत. या चित्रांचे विषय बायबल, पुराणं किंवा इतिहास यातले प्रसंग असत.

या दोन प्रकारांच्या मध्ये असणाऱ्या चित्रांच्या प्रकारात दैंनदिन जीवनातले प्रसंग येत. सामान्य जनतेच्या आयुष्यातले सुखदुःखाचे प्रसंग, चाकोरीबध्द आयुष्यातले प्रसंग यात चित्रित केलेले असत. या चित्रांना अगदी उच्च दर्जाचं मानण्यात येत नसलं तरी ही चित्रं भरपूर प्रमाणात काढली जायची आणि या चित्रांना किंमतही चांगली मिळायची. या प्रकारच्या चित्रांच्या विषयांमध्ये प्रचंड विविधता असायची. नंतरच्या काळात चित्रांचा हा प्रकार 'जाॅनर् पेंटिंग्ज' या नावानं ओळखला जाऊ लागला.         

इथं दिलेलं 'बेकरीवाल्याची गाडी' हे याच प्रकारातलं चित्र. १६५६ मध्ये फ्रेंच चित्रकार मिकेलीन नावाच्या चित्रकारानं हे चित्र काढलं. या प्रकारातल्या चित्रांमध्ये बहुतेकवेळा कलाकारमंडळी ग्रामीण भागातल्या जीवनाचं चित्रण करायची. पण मिकेलीन बऱ्याचदा शहरी जीवनातली चित्रं काढायचा. या चित्रात त्यानं पॅरिसच्या रस्त्यावरचं एक दृश्य दाखवलंय. यात पाव विकणारा एक माणूस मध्यभागी दिसतोय. पण बाकीचे लोकही काहीतरी विकताना दिसतात. पाववाल्या समोर एक वयस्कर स्त्री औषधी ब्रँडी विकताना दिसतीये. तिच्या बाजूला एक मुलगा पाठीला काहीतरी अडकवून विकताना दिसतोय. एकूणच सगळ्यांच्या कपड्यांवरून कुणाची आर्थिक परिस्थिती फारशी  चांगली दिसत नाही.                         

गंमत म्हणजे १६५६ मध्ये काढलेल्या या चित्राचा चित्रकार कोण हे लोकांना समजत नव्हतं. १९२० च्या दशकात जेंव्हा हे चित्र स्वच्छ केलं गेलं तेंव्हा ह्या चित्रकाराचं नाव आणि स्वाक्षरी चित्रामध्ये दिसू लागली.

- दुष्यंत पाटील

#ज्ञानभाषामराठीप्रतिष्ठान
#माझीशाळामाझीभाषा
#कारागिरी

संदर्भ:

https://googleweblight.com/i?u=https://www.metmuseum.org/toah/works-of-art/27.59/&hl=en-IN&grqid=BDXgRqPx

https://en.m.wikipedia.org/wiki/The_Baker%27s_Cart?wprov=sfla1

No comments:

Post a Comment