असिता ऋषींची भविष्यवाणी

ओळख कलाकृतींची

असिता ऋषींची भविष्यवाणी

कोलकात्याच्या इंडियन म्यूझियममधला हा एक शिल्पाचा तुकडा. हे शिल्प सर्वसाधारण इ. पू. २०० ते इ. पू. १०० या कालावधीत बनवलं गेलं होतं. एका स्तूपाच्या पायावर हे शिल्प होतं.

असिता नावाच्या ऋषींनी बाळ सिद्धार्थचं भविष्य सांगतानाचा प्रसंग यात दाखवलाय. शिल्पामध्ये बाल्यावस्थेतला सिद्धार्थ असिता ऋषींच्या मांडीवर आहे. त्यांनी सांगितलेल्या भविष्याप्रमाणं सिद्धार्थ मोठेपणी एकतर महान चक्रवर्ती किंवा धर्मक्षेत्रातला सर्वोच्च अधिकारी असं बनणार होता. त्यांना बुद्धांच्य़ा जन्माचा एक प्रकारे दृष्टांत झाल्यावर ते कपिलवास्तुमध्ये आले. महाराज शुद्धोदन (गौतम बुद्धांचे पिता) यांनी त्यांचं स्वागत केलं. त्यांनी सिद्धार्थ बाळाला असिताऋषींकड दिलं. ऋषींनी बाळाकडं पाहाताच त्यांना सर्वज्ञानी बुद्ध बनण्याची सारी चिन्हं बाळामध्ये दिसली. तसं भविष्य त्यांनी सांगितलं. पण पुढच्याच क्षणी त्यांच्या डोळ्यातून अश्रू वाहू लागले. कारण त्यांचं स्वत:च आयुष्य संपत आलं होतं आणि गौतम बुद्धांचं महान जीवन पाहणं त्यांच्या नशिबात नव्हतं.

शिल्पामध्ये आपल्याला असिता ऋषींच्या मांडीवर सिद्धार्थ बाळ दिसतो. त्यांच्या समोर आसनावर  असणारी व्यक्ती म्हणजे महाराज शुद्धोदन. शिल्पातलं त्यांचं डोकं तुटून गेलंय. असिता ऋषींच्या मागं स्तंभाच्या बाजूला उभी असणारी व्यक्ती म्हणजे त्यांचा पुतण्या नरदत्त असावा असं मानण्यात येतं.

- दुष्यंत पाटील

#ज्ञानभाषामराठीप्रतिष्ठान
#माझीशाळामाझीभाषा
#कारागिरी

संदर्भ :

https://artsandculture.google.com/asset/prediction-of-asita/3QG6gQzvczMWmA

https://dhammawiki.com/index.php/Asita