जीवनातल्या वृथाभिमानाचे रुपकचित्रण

ओळख कलाकृतींची

जीवनातल्या वृथाभिमानाचे रुपकचित्रण

हर्मन स्टीन्वीक हा सतराव्या शतकाच्या पूर्वार्धातला डच चित्रकार.. 'An Allegory of Vanities of the Human Life'  (मानवी वृथाभिमानाचे रुपकचित्रण ) ह्या चित्रामुळं तो कायमचा गाजला..

'An Allegory of the Vanities of Human Life'  हे चित्र मानवी जीवनाचा एक प्रकारे अर्थ सांगतं.. यामध्ये जीवनातल्या वृथाभिमानाचे रुपकचित्रण केलं गेलं आहे.. यातल्या साऱ्या वस्तू खूप काळजीपूर्वक निवडल्या आहेत.. त्यामुळं ह्या चित्राला एक वेगळाच अर्थ प्राप्त होतो.. एकूणच हे चित्र जीवनातला पोकळपणा दाखवतं..

चित्र पाहिल्या पाहिल्या जर काही आपलं लक्ष वेधून घेत असेल तर ती आहे कवटी... साऱ्या जगभर कवटी हे मृत्यूचं प्रतीक मानलं जातं.. चित्रातला सोन्याचा बनलेला तेलाचा दिवा संपत जाणारं मानवी आयुष्य दर्शवतो..
पॉलिश केलेला शंख हा काही ठिकाणी (दुर्मिळतेमुळं) संपत्तीचं प्रतीक मानलं जायचं.. फक्त धनाढ्य व्यक्तींनाच ते परवडायचं.. चित्रात आपल्याला पुस्तक आणि संगीताची वाद्यांची दिसतात.. पुस्तक हे निर्विवादपणे ज्ञानाचं प्रतीक आहे.. संगीत वाद्य हे एक प्रकारे उच्च ऐहिक सुखाचं प्रतीक समजलं जायचं.. चित्रात आपल्याला रेशमी वस्त्र दिसतं.. रेशमी वस्त्र हे शारीरिक ऐशआरामीचं प्रतीक आहे.. (त्यातही जाम्भळ्या रंगांचं वस्त्र सर्वात किंमती मानलं जायचं)..

चित्रातली जपानी सामुराई तलवार दोन अर्थ सुचवते.. एक तर तलवार ही लष्करी सत्ता, ताकत दाखवते.. दुसरं म्हणजे ह्या तलवारीवर कुशल कारागिरानं केलेल्या कलाकुसरीमुळं ती एक मौल्यवान वस्तु बनते.. आपल्याला चित्रात एक  पाणी किंवा तेल ठेवायचं एक भांडंही दिसतं.. जीवनावश्यक वस्तू साठा करून ठेवण्याचं ते एक साधन आहे..

चित्रात सर्वसाधारण उजव्या बाजूला साऱ्या वस्तू आहेत तर समतोल साधत ह्या सर्वांवर डाव्या बाजूनं एक प्रकाशकिरणही पडतो !!

- दुष्यंत पाटील

#ज्ञानभाषामराठीप्रतिष्ठान
#माझीशाळामाझीभाषा
#कारागिरी

संदर्भ:
इंटरनेटवरील वेगवेगळ्या वेबसाईट्स