अवगुंठीत पवित्रा

कुतुहल कलाविश्वातलं

अवगुंठीत पवित्रा
(अर्थात पडद्याआडची कुमारिका/The Veiled Virgin)

जिओवॅनी स्ट्रॅझा (१८१८ - १८७५) हा इटालियन शिल्पकार १९व्या शतकात होऊन गेला. मिलानमध्ये जन्मलेल्या या कलाकाराची फारशी माहिती आज उपलब्ध नाही. त्यानं १८४० ते १८५८  या दरम्यान रोममध्ये काम केलं. त्यानं बनवलेल्या "अवगुंठीत पवित्रा" या शिल्पामुळं तो प्रसिद्ध झाला.

"अवगुंठीत पवित्रा" हे ख्रिस्ती धर्मातील व्हर्जिन मेरीचं शिल्प आहे. या शिल्पाचं वैशिष्ट म्हणजे या शिल्पामधला चेहऱ्यावर असणारा पातळ असा पडदा. पारदर्शक असणारा हा पडदा आणि आतला चेहरा अक्षरश: खराखुरा भासतो. हे सारं शिल्प कठीण असणार्‍या संगमरवरात बनवलं गेलंय. पडद्यावरच्या वळ्या, त्यातून आत दिसणारा चेहरा, पडद्यातून दिसणारी कपाळावरची विशिष्ट केशरचना हे या शिल्पकारानं इतक्या अप्रतिमपणे दाखवलंय की पाहताना हे एकाच संगमरवरातून बनवलंय असं वाटतच नाही !! अशा प्रकारे पातळ, पारदर्शी वस्त्रातून मनुष्यदेह शिल्पामध्ये दाखवण्याच्या तंत्राला कलेच्या पारिभाषेत 'wet drapery' असं म्हणतात.

शिल्पकारानं ह्या शिल्पाचं काम १८५० च्या दशकाच्या सुरुवातीला रोममध्ये केलं. त्यानंतर हे शिल्प कॅनडामध्ये पाठवण्यात आलं. कॅनडामध्ये हे शिल्प पाहताच लोक थक्क झाले. तिथं दुसर्‍याच दिवशी वर्तमानपत्रात या शिल्पाचं कौतुक छापून आलं.
आज कॉन्वेंट (ख्रिस्ती धर्मातला मठासारखा एक प्रकार) मध्ये असणारं हे शिल्प लोकांना पाहण्यासाठी जाहीररित्या खुलं नाही. पण आधी विनंती करून ठरवून दिलेल्या वेळी जाऊन हे शिल्प पाहता येतं.

- दुष्यंत पाटील

#ज्ञानभाषामराठीप्रतिष्ठान
#माझीशाळामाझीभाषा
#कारागिरी

संदर्भ :

https://www.ancient-origins.net/artifacts-other-artifacts/unrivalled-classical-art-giovanni-strazzas-exquisite-veiled-virgin-008169
https://en.wikipedia.org/wiki/The_Veiled_Virgin